Określamy rodzaje głosek
- Głoski dźwięczne i bezdźwięczne (wiązadła głosowe)
- Głoski ustne i nosowe (języczek, jama ustna i nosowa)
- Głoski twarde i miękkie (język i podniebienie)
Wierszyki pomocnicze:
Głoski bezdźwięczne:
Hej! Starszy sierżant pan Felek Sztabowy
Kupił chorążemu Kiełbasie Piotrowi
Ćwierćkilową torbę firmowych
Cukierków czekoladowych.
Głoski nosowe:
Maminsynek miał nową niańkę.
Głoski miękkie:
Głoska miękka albo ma kreseczkę nad literą,
Albo dodatkowym „i” się podpiera.
(źródło: A. J. Częścikowie, Gramatyka, co z głowy nie umyka)
Upodobnienia fonetyczne
- Upodobnienia wsteczne i postępowe
- Udźwięcznienie i ubezdźwięcznienie
- Utrata dźwięczności na końcu wyrazu
Jak akcentujemy wyrazy?
- Najczęściej akcent pada na przedostatnią sylabę.
- Trzecią sylabę od końca akcentujemy, gdy:
- mamy do czynienia z 1. i 2. os. l. mn. czasowników w czasie przeszłym,
- chodzi o liczebniki zakończone na -set lub -sta,
- używamy wyrazów pochodzenia obcego zakończonych na -yka lub -ika,
- w trybie przypuszczającym (l.p. oraz 3 os. l. mn.)
- Czwarta sylaba od końca jest akcentowana w 1. i 2. os. czasowników w trybie przypuszczającym.
- Ostatnia sylaba jest akcentowana w skrótowcach i w niektórych rzeczownikach z przedrostkami arcy-, wice-, eks-.